Rehabilitasyon nedir? Rehabilitasyon merkezi ne iş yapar? Rehabilitasyon ve fizik tedavi hizmetlerine neden ihtiyaç duyulur?
Rehabilitasyon, geniş bir hizmet alanına sahip olan sağlık hizmetlerinden birisidir. Latince kökenli olan “Rehabilitasyon” kelimesi habil kelimesinden gelmektedir. Diğer bir deyişle; kas-iskelet, sinir, kalp-damar sistemlerindeki hem fiziksel hem de fonksiyonel bozuklukların tanı ve tedavi sürecini planlayarak uygulayan bir alandır.
Rehabilitasyon Merkezi Nedir?
Sağlık sorunları ve kazalar sonucunda zaman zaman vücudun bazı bölümlerinde işlev kaybı meydana gelebilmektedir. Bu gibi durumlarda hastaların kaybettiği işlevlerini tekrardan kazanabilmesi için fizik tedavi süreci başlatılır. Bu süreç rehabilitasyon merkezi tarafından planlanarak yürütülmektedir.
Rehabilitasyon merkezi; sağlık sorunları ya da kazalar sonucunda kas-iskelet ya da kalp-damar gibi sistemlerinde işlev kaybı yaşayan hastalar için özel fizik tedavi planlaması yaparak kişilerin eski sağlıklı günlerine en hızlı şekilde dönmesini sağlayan kurumdur.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü; sinir, kas-iskelet ve kalp damar sistemlerinde meydana gelen fonksiyonel sağlık sorunlarının tanı ve tedavi sürecini planlayan tıp alanıdır. Fiziksel yöntem ve tekniklerin tedavisinde kullanılan fizik tedavi, vücutta herhangi bir yaraya neden olmamaktadır.
Hastaya müdahale yapan fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi; ilk olarak bireyin ağrılarını dindirmeye, sonrasında ağrıları tamamen yok etmeye, sorunlu bölgede kaybedilen fonksiyonların geri kazanılmasına, organların fonksiyonlarının geri kazanmasına yani kısacası bireyin eski sağlığına kavuşmasına yönelik tedavi yöntemleri uygulamaktadır.
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Fizyoterapi ve rehabilitasyon, fizik tedavi uzmanı olmak isteyen kişilerin eğitim alması gereken üniversite eğitim programıdır. 6 yıllık lisans programı olan fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü okuyan bireyler, fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünün tüm dallarına yönelik teknik ve pratik eğitimler almaktadır.
Birçok sağlık sorununda ihtiyaç duyulan fizik tedavi yöntemleri, hastalara fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümünden mezun olan fizyoterapistler tarafından uygulanmaktadır.
Rehabilitasyon Nedir? Rehabilitasyon Ne Demektir?
Rehabilitasyon kelimesi, Latince’de “habil” kelimesinden gelir. Habilitasyon kelimesi, bilinmeyenin öğrenmesi manasına gelir. Bu doğrultuda rehabilitasyon; kaza ya da hastalık sonucunda sinir, kalp-damar ve fiziksel sorunların tedavi edilme süreci olarak tanımlanır.
Kalıcı hasar ve fonksiyonel sorunlara yönelik olarak kişiye özel oluşturulan tedavi sürecinde kalıcı hasarların sonuçlarının minimum seviyeye indirilmesi hedeflenir. Bu nedenle de tıp alanında önemli sağlık alanlarından birisidir.
Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
Özel eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin alanında uzman olan kişiler tarafından aldığı bir eğitim türüdür. Zihinsel yetersizlik, işitme engeli, görme engeli, otizm, disleksi yani öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, down sendromu, duygu ve davranış bozuklukları özel eğitim gerektiren durumlardır.
Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylere uzman kişiler tarafından özel eğitim programlarının uygulandığı bu merkezlere özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi adı verilir.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon
Fiziksel tıp ve rehabilitasyon; nörolojik sağlık sorunları, kas-iskelet sistemi sağlık sorunları, kansere bağlı meydana gelen engel durumları, kronik ağrı sorunları, akut ve kronik sağlık problemleri için tüm yaş gruplarına yönelik tedavi yöntemleri uygulana ana bilim dalıdır.
Hastanın hareket alanını kısıtlayan tüm sağlık sorunlarını tamamen ortadan kaldırmak ya da kalıcı hasarların seviyesini optimum seviyeye düşürmek adına fiziksel tıp ve rehabilitasyon yani fizik tedavi süreci çok önemlidir.
Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon
Engelli bakımı ve rehabilitasyon; kaza ya da hastalık sonucunda engelli hale gelen, kendi ihtiyaçlarını göremeyen ve hayatlarını devam ettirebilmek için yaşamsal desteğe ihtiyacı olan bireylere sunulan sağlık hizmetleridir. Bu hizmetler kapsamında temel bakım ihtiyaçları karşılanır ve tedavi süreçleri en iyi şekilde yürütülür.
Bir eğitim programı olan engelli bakımı ve rehabilitasyon kapsamında bu alanda bakım ve sağlık hizmetleri sunabilecek uzman kişiler uzun bir eğitim süreci ile yetiştirilmektedir. Bu uzmanlar, hastane ortamında olduğu gibi hastanın durumuna göre ev ortamında da verilebilen sağlık hizmetlerinden birisidir.
Özel Rehabilitasyon Merkezi
Özel rehabilitasyon merkezi, tüm fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini hastalara özel olarak planlayan ve en profesyonel şekilde sunan merkezdir. Özel sağlık kuruluşu olan özel rehabilitasyon merkezi, günümüzde Türkiye’nin neredeyse tüm illerinde bulunmaktadır.
Özellikle metropol şehir İstanbul’da çok sayıda bulunan İstanbul rehabilitasyon merkezleri; Beylikdüzü, Avcılar, Küçükçekmece ve Esenyurt gibi ilçelerde de yoğun olarak bulunmaktadır.
Pediatrik Rehabilitasyon
Çocuklar için geniş kapsamlı rehabilitasyon hizmetleri sunan pediatrik rehabilitasyon, çocukların yeteneklerini arttırırken varsa engel durumlarını ise tamamen ortadan kaldırmayı ya da en aza indirmeyi amaçlayacak programlar oluşturur. Bu programların her birisi ailenin merkezinde olduğu kaliteli bir koordinasyon çerçevesinde gerçekleştirilir.
Pediatrik rehabilitasyon, tamamen çocuğun ihtiyaçlarına yönelik farklı mekanlarda uygulanabilen yöntemlerdir. İhtiyaç duyan çocukların hareketliliği, öz bakımı, iletişimi, sosyalleşmesi gibi tüm ihtiyaçları uzmanlar tarafından bilimsel yöntemlerle giderilir.
Özellikle çocuklarda meydana gelen yutkunma, duyma, görme ve konuşma geriliği olan çocukların tedavi sürecini planlayarak yürütmektedir. Bununla birlikte kas hastalıkları, genetik hastalıklar ve benzeri gibi hastalıkların tedavi süreçleriyle de pediatrik rehabilitasyon ilgilenir. Pediatrik rehabilitasyon kitap desteği ile de daha geniş bilgiye sahip olunabilecek önemli bir alandır.
Pulmoner Rehabilitasyon
Solunum terapisi adıyla da bilinen pulmoner rehabilitasyon; uzun süreli solunum sorunu yaşayan hastalara ilaç tedavisinin yanı sıra aynı zamanda ek tedavi yöntemleri uygular. Akciğer hastalığı başta olmak üzere uzun süre süregelen solunum hastalıkları, uzun bir süre sonra kişilerde hareket engeli haline gelmeye başlar. Bu engeller aynı zamanda kişilerin günlük aktivitelerini de kısıtlar.
Dolayısıyla da bu kişiler sık sık yorulur ve sürekli bir dinlenme ihtiyacı hisseder. Nefes yetmezliği bu noktada ciddi bir hastalık haline gelir. Bu noktaya gelen bireyler, olabildiğince hareket etmekten kaçar ve böylece hastalığın seyri hızlı bir şekilde kötüye gider.
Pulmoner rehabilitasyon, ileri düzey solunum sorunu yaşayan hastalara doğru nefes alma tekniklerini öğreterek nefes darlığıyla başa çıkma konusunda öğretilerde bulunurken aynı zamanda pulmoner rehabilitasyonun sunduğu kontrollü egzersizler sayesinde hastaların kendilerini daha dayanıklı ve sağlıklı hissetmeleri amaçlanır.
Ortopedik Rehabilitasyon
Fizik tedavi ve rehabilitasyon ana bilim dalının alt kolu olan ortopedik rehabilitasyon, iskelet sistemi başta olmak üzere birçok hastalığa yönelik tanı ve tedavi sürecini her hastaya özel olarak planlar. Özellikle ameliyat gerektiren ortopedik hastalıklarda hem ameliyattan önce hem de ameliyattan sonra ortopedik rehabilitasyon son derece önemlidir.
İskelet yapısında meydana gelen rahatsızlıkları ve bu rahatsızlıkların neden olduğu fonksiyonel bozuklukları ortadan kaldırmayı amaçlayan ortopedik rehabilitasyon, oluşturduğu tedavi programları sayesinde hastaya kaybettiği fonksiyonlarını tekrardan geri kazandırmasını amaçlar. Tedavi süreci tamamlandığında hasta fonksiyonlarını geri kazanmış şekilde sağlıklı hayatına geri dönmüş olur.
Geriatrik Rehabilitasyon
Yaşlı sağlığına yönelik rehabilitasyon hizmetleri sunan geriatrik rehabilitasyon; yaşlı bireylerin yaşlanmaya ya da hastalıklara bağlı olarak kaybettikleri işlevsel özelliklerin ileri seviye gelmesini önlemek ve minimum seviyeye indirgemek için sağlık hizmetleri sunar. Geriatrik rehabilitasyon, sadece sağlık hizmetlerinden ibaret değildir. Bu sağlık hizmetlerinin doğru zamanda doğru mekanda ve doğru şekilde yapılması son derece önemlidir.
Her hasta için olduğu gibi yaşlı bireyler de hastalıklardan sonra düşen yaşam kalitesini tekrardan arttırmak önemlidir. Dolayısıyla da sağlık uygulamaları kapsamında geriatrik rehabilitasyonun önemi oldukça fazladır. Hastaların ekonomik ve en etkili düzeyde yaşam kalitesini arttırmayı hedefleyen geriatrik rehabilitasyon, yaşlılık döneminde zorunlu sağlık hizmeti haline gelmiş durumdadır.
Nörolojik Rehabilitasyon
Yetişkinlerde ve çocuklarda meydana gelen nörolojik hastalıkların tedavisini üstlenen nörolojik rehabilitasyon; inme, MS, ALS, serebral palsi, kas distrofisi, denge bozukluğu ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklar karşısında hem fiziksel hem de psikolojik değerlendirmeler yapılır.
Hareket yeteneği azalan, denge bozukluğu yaşayan ve güçsüz olduğunu hisseden her hasta için uzmanlar tarafından özel tedavi programları oluşturulur. Bu süreçte sadece nörolojik rehabilitasyon uzmanları değil aynı zamanda hasta yakınları ile psikiyatrist ve diğer uzman hekimler iletişim halinde olur.
El Rehabilitasyonu
El ve omuz arasındaki hem işlev hem de güç kaybını ortadan kaldırmak için uygulanan tedavi yöntemleri bütünüdür. Tedavi planlaması yapılmadan önce mutlaka uzman tarafından detaylı bir muayene ve analiz yapılır. Detaylı muayene sonrasında el terapistleri tarafından hastanın sağlık sorunlarına yönelik en doğru tedavi programları oluşturulur.
El rehabilitasyonu kapsamında; kırık, çıkık, tendonit hastalıkları, spor yaralanmaları, ezilme, yanık, kümülatif travma, karpal tünel sendromu, açık yara, enfeksiyon, sinir sıkışmaları, doğuştan gelen el anomileri, omuz ve el sendromu gibi hastalıklar tedavi edilir.
Her hastaya özel olarak düzenlenen tedavi programı sayesinde hastanın el ve omuz koordinasyonu tekrar sağlanırken ayrıca özel cihaz ve makineler sayesinde;
– Kemik ve eklemlerde meydana gelen hasarlar iyileştirilir.
– El hareketlerinin dengesi sağlanır.
– Eldeki hissiyatın aşırı olması halinde eldeki his dengelenir.
Bu tedavi yöntemleri hastadan hastaya değişen yöntemlerdir. Her hastaya ev ortamında uygulanabilecek tedavi süreci planlanarak iyileşme sürecinin hızlanması amaçlanır. Ancak tedavi süreci sonrasında istenilen noktaya gelinse de hastanın rutin kontrollerini ihmal etmemesi son derece önemlidir.
Hemipleji Rehabilitasyonu
İnme ya da felç rehabilitasyonu olarak da adlandırılan Hemipleji rehabilitasyonu; beyni besleyen damarların tıkanması ya da yırtılması sonucunda meydana gelen fonksiyon kaybıyla birlikte kas ve sinir sisteminde meydana gelen sorunları ortadan kaldırmaya ya da en aza indirgemeye yönelik tedavi hizmetleri sunar.
Hastayı hem sosyal hem ekonomik hem de fiziksel olarak eski hayatına döndürmeyi hedefleyen Hemipleji rehabilitasyonu, uzman hekimin yanı sıra ergoterapist ve fizyoterapist gibi uzmanlar eşliğinde tedavi sürecini ilerletir.
Hemipleji rehabilitasyon hizmetleri kapsamında üst düzey teknolojik cihazlar kullanılarak hastaya özel nörofiizyolojik egzersizler ve elektroterapi teknikleri uygulanır. Teknolojinin çok fazla kullanıldığı bu alanda robotik sistemler sayesinde hastaya yürüme eğitimi verilirken aynı zamanda denge koordinasyonunun da arttırılması sağlanır.
Kardiyak Rehabilitasyon
Kardiyovasküler hastalıkları olan hastaların sosyal ve fiziksel olarak en sağlıklı noktaya gelebilmelerini amaçlayan kardiyak rehabilitasyon; hastanın yaşamış olduğu hastalığa rağmen yaşam kalitesini düşürmeden hayatına devam etmesini amaçlar.
Kalp krizi geçiren hastalar, stend taktıran ve bypass operasyonu geçiren hastalar, kalp kapak hastalığı olanlar, kalp yetmezliği olan hastalar, ritim bozukluğu sorunu yaşayan hastalar başta olmak üzere aynı zamanda hipertansiyon, diyabet ve obezite hastası olanlar da kardiyak rehabilitasyon ilgi alanına giren hastalardır.
Evde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Mobil sağlık hizmetlerinden birisi olan evde fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri; özellikle evde yatağa bağımlı olan ve sağlık kuruluşuna gelmekte zorlanacak olan hastalara ev ortamında sunulan rehabilitasyon hizmetleridir.
Evde fizyoterapi ve rehabilitasyon hizmetleri; daha çok ortopedik sorunlar yaşayan hastalar için uygulanıyor gibi görünse de aslında eve ve yatağa bağımlı olan her hastanın ihtiyacına göre şekillenebilen sağlık hizmetleri bütünüdür. Bu sağlık hizmetleri kapsamında sağlık görevlileri, düzenli aralıklarda hastayı evinde ziyaret ederek mevcut tedavi programını düzenli olarak uygular.
Robotik Rehabilitasyon
Teknolojik imkanların en üst seviyede kullanıldığı robotik rehabilitasyon; mekanik ve robotik makineler ile tedavi sürecinin yönetildiği rehabilitasyon alanıdır. Sensör ve geri bildirim gibi özelliklerin bulunduğu bu makineler sayesinde tedavi süreci hızlanırken tedavinin başarılı olma oranı da büyük ölçüde artar. Modern tıp teknolojilerinin başında gelen robotik rehabilitasyon, klasik rehabilitasyon tedavi yöntemleri ile birleştirildiğinde etkisi daha fazla ve iyileşme hızı daha yüksek hale gelir.
Robotik rehabilitasyon;
– Omurilik yaralanmaları,
– Travmatik düzeyde olan beyin hasarları,
– Serebral Palsi,
– Yürüme zorluğu, el ve kol kullanım yetersizliği gibi ortopedik hastalıklar,
– Multpl Skleroz ve Parkinson hastalığı gibi nörolojik hastalıklar robotik rehabilitasyon ile tedavi edilen hastalıklardır. Bu tedaviler sırasında yürüme robotları, el-omuz robotları, el-parmak robotları, pasif hareket cihazları ve yerçekimi olmayan yürüme sistemi gibi robotik cihazlar sıkça kullanılır.
Rehabilitasyon ve Alt Dalları Hakkında Kullanıcıların Merak Ettiği Diğer Sorular ve Cevapları!
Rehabilitasyon halk arasında sadece ortopedik hastalıklara uygulanan bir tedavi yöntemi olarak bilinse de aslında tedavi kapsamı son derece geniştir. Dolayısıyla da bu ana bilim dalına yönelik kullanıcılar ve hastalar birçok sorunun cevabını da sık sık aramaktadır.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Neye Bakar?
Geniş tedavi kapsamına sahip olan fizik tedavi ve rehabilitasyon; spor yaralanmaları, inme, kırık-çıkık gibi hastalıkların yanı sıra Parkinson, romatizma hastalıkları, lenföem, boyun ve bel fıtığı gibi hastalıkların tedavisinde de etkilidir.
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ne İş Yapar?
Fizyoterapi ve rehabilitasyon uzmanı; basit yaralanma ve sakatlık durumlarının yanı sıra yaşlanmaya bağlı olarak da meydana gelen sinir, kalp damar, kas ve iskelet sistemlerinde meydana gelen sağlık sorunlarının tedavisi üzerine çalışır.
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Nedir?
Fizyoterapi ve rehabilitasyon, rehabilitasyon ana bilim dalının bir alt koludur. Yaşlılığa, kazaya ya da hastalığa bağlı olarak meydana gelen fonksiyonel kayıpların giderilerek hastanın sağlığına geri kavuşmasını sağlayan bir alandır.
Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Ne İş Yapar?
Geçirdiği kaza ya da hastalık sonrasında vücudunun bir kısmını kullanamayan ve engelli olan vatandaşlara genellikle evde verilen bir hizmettir. Engelli bakımı ve rehabilitasyon, alanında uzman kişiler dahilinde engelli ve bakıma muhtaç bireylerin yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Sosyal Rehabilitasyon Nedir?
Sosyal rehabilitasyon, daha çok psikoloji alanına giren bir daldır. Bireylerin sosyal ve ekonomik zorlukları aşabilmeleri, toplumun bireyin ihtiyaçları doğrultusunda düzenlenebilmesi üzerine çalışmalar yapar.
Rehabilitasyon Merkezleri Kapanacak mı?
Rehabilitasyon merkezlerinin kapanması durumu söz konusu değildir. Ancak pandemi döneminde hem hasta hem de hasta yakınlarının sağlığını korumak adına bir süre boyunca rehabilitasyon merkezlerine ziyaretçi alımı durdurulmuştur.
Tıbbi Rehabilitasyon Nedir?
Tıbbi rehabilitasyonun öncelikli hedefi hastanın ağrı ve acı hissini hafifletmektir. Bunun yanı sıra yürüyüş ve denge bozukluğu, kas ve iskelet sistemi hastalıklarına yönelik tedavi edici yöntemler uygulayan bir alandır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Neye Bakar?
Bel, boyun, sırt, diz, el, omuz, kol ve bacak gibi kas-iskelet sisteminde oluşan ağrılar fizik tedavi ve rehabilitasyon alanına girer. Ayrıca travma ve hastalık sonucu hasar ve akut ağrılara da fizik tedavi ve rehabilitasyon bakmaktadır.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ne Demek?
Fiziksel tıp ve rehabilitasyon; kas-sinir sistemi hastalıklarının tanı ve tedavi sürecini planlayarak rehabilitasyon alanına konu eden uzmanlık alanıdır.
Mesleki Rehabilitasyon Nedir?
Bireyin mevcut durumu ve özelliklerine uygun olan mesleği bulmak ve bu mesleğin uygulanabilirliği için gerekli uygun şartları oluşturarak destek sağlamak anlamına gelir.
Pulmoner Rehabilitasyon Nedir?
Solunum yolları rehabilitasyonudur. İleri düzeyde nefes darlığı sorunu yaşayan ve nefes darlığı yüzünden yaşam kalitesi düşen bireylerin tanı ve tedavi sürecini rehabilite eden uzmanlık alanıdır.
Rehabilitasyon Merkezinde Kimler Çalışabilir?
Rehabilitasyon merkezleri, profesyonel sağlık hizmetleri sunmak adına geniş bir kadroyla hizmet verir. İhtiyaçlar doğrultusunda rehabilitasyon merkezinde; psikiyatrist, fizyoterapist, işitme engelli öğretmeni, çocuk gelişimi öğretmeni, zihinsel engelliler öğretmeni, sosyal hizmetler uzmanları çalışır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Nedir?
Fizik tedavi ve rehabilitasyon; sinir sistemi, kas ve iskelet sistemi üzerinde hastalık ya da kaza gibi nedenler sonucu meydana gelen hastalıkların teşhis ve tedavisini düzenler.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Nasıl Olunur?
Fizik tedavi uzmanı olabilmek için mutlaka bu mesleğin eğitimi alınmalıdır. Bunun için de üniversitelerin 4 yıllık lisans programı olan Fizyoterapi ve Rehabilitasyon bölümünü ya da 2 yıllık önlisans programını başarı ile bitirmek gereklidir.
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Hangi Hastalıklara Bakar?
Kas ve iskelet sistemi ile sinir sisteminde kaza ve hastalık sonucunda meydana gelen; lenfödem, ağrı sorunları, yanık, spor yaralanmaları, inme, kırık, çıkık, boyun ve bel fıtığı gibi hastalıklara bakar.