Özel eğitim kavramı günümüzde gelişim basamaklarında eksiklikler yaşayan bireylere sağlanan bir eğitimdir. Doğumla ya da yaşam içinde kişinin yaşadığı rahatsızlıklar sonucu ortaya çıkan aksaklıklar için kullanılan metotları içermektedir.
Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin yaş aralığı fark etmeyişi bu alanda hizmet veren eğitimcilerin insan yaşamı için ne kadar kıymetli olduğu aşikardır. Eğitim verilen bireylerin çoğu yönden hayata hazır olmadıkları ya da kendi yaşamlarını sürdürmek için gereken davranışlara sahip olmadıkları görülür. İşte bu nokta da özel eğitimciler devreye girmektedir.
Özel eğimin içinde yer alan kavramlara ve merak edilip bilinmesi gerekenler aşağıdaki gibi ele alınarak sıralanabilir.
Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
Özel eğitim ve rehabilitasyon için öncelikle özel eğitime ihtiyaç duyan bireyi tanımlamak gerekir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak kişisel özellikleri ve normal yaşıtlarından farklı olarak eğitim açısından beklenilen özellikleri gösteremeyen bireydir.
Özel eğitim ve rehabilitasyon nedir: Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitimleri için gereken personelleri, eğitim programlarını, yöntemleri bu bireylerin özür ve seviyelerine göre gerekli ortamlarda sürdürülen eğitime denir.
Rehabilitasyon merkezlerinde özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için birçok test ve değerlendirme yapılır. Sonrasında bu bireylerin hangi seviyeye sahip olduğu ya da rahatsızlığı hakkında bilgiler elde edilmiş olur. Bu bilgilere bakılarak özel eğitime ihtiyaç duyan birey için gerekli kurumlarla irtibata geçilerek eğitimlerine başlanır.
Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi bünyesinde yer alan birimler sayesinde bu kuruma başvuran herkese rehberlik, yönlendirme ve sevk işlemleri sağlanır. Amaç kuruma başvurusu yapılmış bireylerin normal hayatlarını sürdürebilecekleri eğitimleri onlara sunmak ya da ailelerine nasıl davranacakları yönde eğitim vermektir.
Özel eğitim ve rehabilitasyonla ilgili son haberler incelendiğinde yeni yöntem, tekniklerin ortaya çıktığı görülür. Ayrıca İstanbul özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri başta olmak üzere birçok büyük ilde bu bireyler için güzel çalışmalar yapılmaktadır.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, özel eğitimin amaçlarını, hedeflerini ve yapılacaklar hakkında gereken her şeyi düzenleyen bir metindir. İçeriğinde hem kurumların hem de personellerin görev ve yetkileri maddelerle düzenlenmiştir.
Özel eğitim yönetmeliği içinde yer alan metinler Türk Milli Eğitiminin genel anlamda amaçlarını ve temel ilkelerine yönelik düzenlenmiştir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim haklarından yararlanmalarını sağlamak için gereken usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Özel eğitim yönetmeliği 2021 tarihinde özel eğitim için bir değişiklik yapılmayıp hali hazırda kullanılan 31 Ağustos 2020 tarihinde yayınlanan yönetmelik kullanılmaktadır. Sadece Pandemi dönemine özgü kısa genelgeler yayınlanarak eğitim sürecinin devamlılığı sağlanmıştır.
Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri yönetmeliği kapsamına bakıldığında özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin eğitim ve öğretim hizmetlerine dair yürütme hükümleri yer alır. Bu hükümler doğrultusunda tüm işleyiş açıkça beyan edilmiştir.
Özel eğitim ve rehberlik hizmetleri yönetmeliği dayanağını ilk olarak 1961 yılında çıkarılan ilköğretim ve eğitim kanunundan almıştır. Kendi ismi ile 1997 yılında ilk kez özel eğitim için kanun hükmünde kararname çıkarılmıştır.
Özel Eğitim Öğretmenliği Nedir?
Özel eğitim öğretmenliği nedir sorusuna şu şekilde cevap verebilmek mümkündür. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin hem zihinsel, duygusal eğitimleri için aktif olarak rol oynayan öğretmenlik branşıdır.
Özel eğitim sertifikası günümüzde bu alanda eğitmenin azlığından dolayı ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle bu programın çok gerekli olduğu anlaşılınca birçok okulda özel eğitim sınıfları açılmıştır. Dolayısıyla bu alandaki eğitmenlere ihtiyaç artmış ve sertifika ile bu mesleği yapabilme imkanı verilmiştir.
Özel eğitim kitapları için yüzlerce yazılmış özel kitaplar yer almaktadır. Bunların başında küçük adımlar erken eğitim seti isimli kitap oldukça popülerdir. Özel eğitimin birebir uygulamalarının yer aldığı birçok kitap yazılmıştır. Bu kitaplar yardımı ile özel eğitime gereksinim duyan kişilere daha kolay yaklaşılıp eğitim verilebilir.
Özel eğitimde öğretim yöntemleri başta anlatım olmak üzere gözlem, beyin fırtınası, rol oynama, uygulama, soru-yanıt gibi yöntemler kullanılır. Bunlara ek olarak üretkenliğe dayalı yöntemlerde tercih edilebilir.
Özel eğitimde okuma yazma öğretimi için öğretilebilir seviyesine sahip bireyler tercih edilir. Sonrasında bu bireylere farklı yöntem ve tekniklerle okuma-yazma öğretilir. Bu süreçte normal bir bireye yaklaşırken gösterilen sabrın iki katı gösterilmelidir. Bu sayede daha hızlı ve güzel sonuçlara ulaşılır.
Özel eğitim programı nedir: Bu programın amacı özel eğitime ihtiyacı olan bireylere zihinsel, duygusal ve motor gelişimlerinde hayatlarını kolaylaştıracak öğretmenleri yetiştirmektir. Özellikle bu bireyleri topluma kazandırma amacı güden bu program çok etkili olmaktadır.
Özel Eğitim Etkinlikleri
Özel eğitim etkinlikleri sayesinde özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler hayatlarını daha renkli yaşamaya başlarlar. Özellikle eğitilebilir grupta yer alan bireylerde bu etkinliklerin önemi çok büyüktür. Yaşamları için gerekli olan çoğu şeyi öğrenip yaşamlarını kendi başlarına idame ettirebilirler.
Özel eğitim materyalleri çok çeşitli olup, her seviye ve yaşa göre farklılık gösterir. Fakat bu materyallerde ortak amaç kişide var olan eksikliği gidermeye çalışmak ve daha kolay öğrenebilmesini sağlamaktır.
Özel eğitim etkinlik örnekleri konusunda neredeyse tüm ülkelerde sergilenmiş yüzlerce etkinlik bulunmaktadır. Bunlar arasında kalp atış etkinliğinden, kelime bulmacaya, top yakalamaya, hızlı ayaklara kadar birçok etkinlik sayılabilir.
Özel eğitim oyuncakları daha çok zihinsel ve bedensel aktifliği sağlayan oyuncaklardır. Bu oyuncakları özel eğitim öğretmeni ve eğitmeni gözetiminde oynatılması çok önemlidir. Hem öğrenci kontrol edilir hem de öğrencinin gelişimi doğrudan gözlemlenmiş olur.
Özel eğitim oyunları arasında şunlar gösterilebilir:
- Hangisi doğru
- Benzer farklı
- Büyük küçük
- Tam-yarım-çeyrek
- Az-çok
Yukarıda yer alan oyunlar hem bireysel hem de gruplar arasında oynatılabilir. Bu oyunlar daha çok zihinsel gelişimi desteklerken bir yandan da bir şeyleri başarabilme düşüncesini hissettirir.
Özel eğitim grup etkinlik örnekleri arasında daha çok oyunla yapılan etkinlikler vardır. Örnek olarak sınıfta bir yapbozu tamamlama, yanındaki arkadaşı ile eşleşip bir eşyayı farklı yere taşıma gibi etkinlikler gösterilebilir.
Özel eğitim ve rehabilitasyon etkinlikleri arasında spor turnuvaları, doğa ile yapılan etkinlikler, sanat etkinlikleri, müzik etkinlikleri, drama etkinlikleri en fazla yapılan etkinliklerdir.
Özel Eğitim Nedir?
Özel eğitim nedir denildiğinde şöyle cevap verilebilir. Zihinsel, bedensel ve duygusal anlamda kendinden beklenenleri gösteremeyen bireylere uygulanan eğitime özel eğitim denir. Ayrıca Meb özel eğitim kurumları ve özel eğitim merkezi bünyesinde bu bireylerin eğitimleri etkili bir şekilde sürdürülür.
Özel eğitim rehabilitasyon merkezlerinde öncelikle bireyin tanımlanması ve raporları yazılır. Özel eğitim ve rehberlik kapsamında çeşitli değerlendirmelerden sonra kurumlara sevk edilir. Meb özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü bu bireyler hazır ve çerçeve planları uygular.
Özel eğitim rehberlik hizmetleri kapsamında birçok etkinliğe yer verilip, kişinin gelişimine katkıda bulunulur. Ayrıca bu bireylerin tüm yönlerden gelişmesi için her türlü yöntem kullanılır. Özel eğitim ve rehberlik genel müdürlüğü ile özel eğitim MEB yetkilileri her türlü önlemi alarak öngörülebilir bir süreç hazırlarlar.
Rehberlik ve özel eğitim birlikte sürdürülen iki farklı hizmettir. Fakat ikisi de ortak amaç için mücadele verir. Otizm özel eğitim alan çocuklarda rehberlik hizmetinin yeri çok önemlidir. Özellikle ebeveynlere verilen bu hizmet çok önemlidir. Özel eğitimin tanımı içinde aslında rehberlikten de hep bahsedilir. Bahsedilen her şey özel eğitimin tamamlayıcısıdır.
Özel rehabilitasyon merkezlerinde çoğunlukla özel eğitim yöntemleri ve özel eğitimde dikkat çalışmaları üzerinde durulur. Bunlar haricinde Ram nedir özel eğitim için ne ifade eder konusunda daha açıklayıcı olmak için çalışmalar yapar. Özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler üzerinden birçok etkinlik ve uygulama gerçekleştirilir.
Özel Eğitim kursu
Özel eğitim kursu sayesinde birçok eğitmen yetiştirilmiş olur. Özel eğitim kurumları başta olmak üzere birçok kurumda görev alırlar. Özel eğitim okulu, özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim alması gereken bireyler için hazırlanmıştır. İçinde birçok etkinlik için dizayn edilmiş bölümler bulunur.
Özel eğitim hizmetleri sayesinde özel eğitimin amaçları gerçekleştirilmiş olur. Özel eğitim kurumları nelerdir ne amaca hizmet eder denildiğinde hem ilkokul hem diğer kademelerde öğrencilerin topluma kazandırılması amaçlanır.
Özel eğitim okulları nedir: Bu okullar her kademe ve özel olarak engel durumuna göre açılan okullar olarak karşımıza çıkıyor. Özel eğitim anaokulu nedir sorusuna ise şu cevabı vermek mümkündür. Bireylerin ilkokula kadar hazırlık eğitiminin verildiği kurumlardır.
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler özel eğitimin temel ilkeleri ile özel eğitim kazanımları yöntem ve tekniklerle elde ederler. Özellikle özel eğitim ve rehberlik hizmetleri bu noktada büyük rol oynar.
Özel eğitimde neler yapılır: Bireye farklı kademeye hazır olması için etkinlikler ve uygulamalar sunulur. Farklı olarak topluma bireyin kazandırılması için birçok çalışma ve etkinlik öğrenciye sunulur.
Akademik Terapi Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi özel gereksinimli bireylere Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Esenyurt ilçelerine Özel Eğitim Merkezi olarak hizmet vermektedir.