Duyu bütünleme dünyada yaygın hala gelmekte olan bir terapi konseptidir. Aile eğitimi, terapi programına alınması, çevresel koşullarının değerlendirilmesi ve düzenlenmesi gibi tüm durumları göz önüne alınır ve düzenlenir.
Duyu Bütünleme Nedir?
Beyinde algılanan 8 duyuya yönelik tanımlama ve geliştirme metodudur. Duyusal bozukluğu olan çocukların günlük yaşamda karşılaştıkları zorlukları en aza indirir veya tamamen ortadan kaldırır. Çocukların beyin gelişimini ve yaşıtlarına uygun şekilde gelişmelerini sağlar. Daha kapsamlı bilgi için duyu bütünleme nedir yazımızı okuyabilirsiniz.
Duyu Bütünleme Bozukluğu
Duyu bütünleme bozukluğu beyin tarafından algılanan 8 duyudan alınan bilginin yetersiz yorumlanması veya tanımlanamaması durumudur. Gelen duyusal bilginin anlamlı olmaması durumunda pek çok problem beraberinde getirmektedir. Bunlardan bazıları ise aşağıdaki gibidir.
- Yaşıtlarına uygun hareket edememe,
- Oyun oynama becerilerinde zayıflık olması,
- Yaşıtlarıyla iletişime geçememe,
- Oyunlarının anlamlı olmaması,
- Oyuncaklarla amacına uygun oynayamama veya tek tip oynama,
- Ellerine veya vücutlarına temas eden her farklı uyaranda fazla reaksiyon gösterme, kum toprak gibi zeminlerde yürürken rahatsızlık duyması,
- Hiperaktivite,
- Yüksekten olmaktan veya atlamaktan ve zıplayamama,
- Çabuk huysuzlanma ve fazla reaksiyon gösterme,
- Sık düşmeler veya savruk hareketler,
- Düştüğünde veya vücudunun herhangi bir yerini çarptığında tepki göstermeme.
Bu bozuklukların bir veya bir kaçının olduğu durumlarda terapistler tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Duyu Bütünleme Terapisi
Duyu bütünleme terapisi duyusal eksikliği tanımlanmış ve problemin kaynağı olan duyusal durumlar değerlendirildikten sonra terapist tarafında zenginleştirilmiş ortamlarda çocukla beraber çalışmaya geçilir. Terapi sırasında eksik duyusal fonksiyonlar göz önünde bulundurularak çocuklar için eğlenceli ve motivasyon içeren aktiviteler yapılır. Çocuklar terapide oyun oynadıklarını düşünürken aslında eksik oldukları yönleri geliştirmeye yönelik duyusal uyaranlarla kendilerini geliştirmeye başlarlar.
Aile ile koordineli olarak çevresel koşullarda düzenlenir. Duyusal olarak zenginleştirmenin yolları ailenin mevcut durumu göz önüne alınarak yapabilecekleri aktivite oyun gibi tavsiyelerde bulunulur. Amaç çocuğun günlük yaşamına devam ederken eksik olduğu yönlerini düzeltmesi bunlardan sıkılmadan eğlenceli bir şekilde yaşıtlarıyla olan eksiklerini kapatmasıdır.
Duyu Bütünleme Eğitimi
Duyu bütünleme eğitimi bu alanda uzmanlaşmış fizyoterapist veya ergoterapi uzmanları tarafından aile ile yapılan kapsamlı bir değerlendirme göz önünde tutularak eksik duyusal uyaranların nasıl ve ne şekilde verilebileceğini içeren bir tavsiye sürecini içermektedir. Çocukların eksik duyularının anlatılması ve bunlara yönelik çevre koşullarının aile ile birlikte düzenlenerek basit değişiklerin göstereceği farklılıkların anlatılmasıdır. Eğitim için en önemli kurallardan biri terapi sırasında veya sonrasında yapılan aktivitenin neden yapıldığı hangi oyunun hangi duyuya yönelik olduğu veya olacağı ebeveynlere anlatılmalıdır.
Duyu Bütünleme Kursu
Duyu bütünleme kursu alanında uzman kişiler tarafında verilen bir eğitim içermektedir. Bu kurslarda yoğun bir eğitim programı içermekle birlikte sadece fizyoterapistler, ergoterapistler veya konuşma ve dil terapistleri tarafından terapi olarak uygulanabilmektedir.
Duyu Bütünleme Çalışmaları
Çocukların oyun oynadıkları esnada gerekli görülen duyusal uyarana maruz kaldıkları aktivite ve oyunların tamamını içermektedir. Bu duyu bütünleme çalışmaları oldukça eğlenceli ve terapist-çocuk iletişimine dayalıdır. Çalışmalar sırasında motivasyon yüksek tutulmaya çalışılır. Güçlü motivasyon terapide yapılacak pek çok oyunun amacına uygun duyusal uyaranı hissetmesi ve bunu geliştirmesi sağlanır.
Duyu Bütünleme Aktiviteleri
Öncelikle duyu bütünleme aktiviteleri için çocuğun eksik yönleri veya gerekli duyusal sıkıntıları değerlendirilir. Örnek olarak çok sık düşen çocuklarda top havuzunda oynamak, tırmanmak, sürünmek veya tıraş köpüğü ile kayarak oynamak gibi aktiviteler yapılabilir. Taktil hassasiyet dediğimiz dokunduğu nesneleri fazla hisseden titiz çocuk görünümüne sahip çocuklarda ise fasulye kabında oyuncak aramak; plastik dikenli, tırtıklı, kabarık puantiyeli gibi değişik yüzeylere sahip oyuncak ve materyalleri kullanarak oyunlar oynamak gibi değişik duyusal eksiklere yönelik çeşitli aktiviteler yapılmaktadır.
Kitap Önerileri
Terapi, eğitim ve aktiviteler için piyasada bulabileceğiniz ve özellikle alilerimize yardımcı olabilecek kitapları araştırarak sizler için derledik. Kitapları kısaca konu ve içerik açısından özetleyerek kitapla ilgili bilgiler vermeye çalıştık. Duyu bütünleme kitap önerileri sayfamızı ziyaret ederek tüm bilgilere hızlıca ulaşabilir ve size yardımcı olabilecek kitabı belirleyebilirsiniz.
Duyu Bütünleme Materyalleri
Duyu bütünleme materyalleri, duyusal işleme bozukluğu ve otizmi olan kişilerin dokunma, koku alma, görme, tat alma, işitme, hareket ve dengeyle ilgilenmelerine yardımcı olur. Kişinin rahatlamasına, sakin kalmasına ve evde veya okulda sıcak ve doğal bir ortamda korkularının üstesinden gelmesine yardımcı olurken beynin gelişimini de geliştirirler.
Otizm spektrum bozukluğu veya duyusal işleme bozukluğu olan kişiler, duyusal müdahale araçlarını kullanmaktan yararlanabilir. Mesleki terapistler, çocuğunuzun günlük rutinine duyusal oyuncaklar eklemenizi tavsiye eder.
Bu materyaller oyuncaklar, el oyuncakları, çiğneme oyuncakları, yüzükler, küpler ve stres çarkları dahil olmak üzere çeşitli boyut ve şekillerde mevcuttur. Bu oyuncaklar, çocuğun tercih ettiği duyguyu eğlenceli ve keyifli bir şekilde meşgul eder.
Duyu Bütünleme Odası
Büyüleyici ışıklar, yatıştırıcı sesler ve rahat salınımlarla dolu, yumuşak bir şekilde aydınlatılmış, sessiz bir duyu bütünleme odası düşünün. Oyun alanı gibidir ama fazla enerjiyi yakmak yerine nefes almaya yöneliktir. Doğru, duyusal bir odadan veya çok duyusal bir ortamdan bahsediyoruz. Mekandaki her şey dikkatlice seçilmiş ve duyularını bütünleştirmekte güçlük çeken çocukların ilgi çekici ve sakinleştirici bir şekilde oynayabilmeleri için tasarlınmış odadır.
Evde Duyu Bütünleme Etkinlikleri
Çocuklarının alabileceği mesleki terapi seanslarını tamamlamak için, aileler evde duyu bütünleme etkinlikleri kapsamında duyusal bütünleştirme faaliyetlerinden ve egzersizlerinden yararlanabilirler. Çocuğunuz mesleki terapi alıyorsa, lütfen çocuğunuzun terapisti ile aktivitelerin uygunluğunu kontrol ettiğinizden emin olun. Duyusal bütünleştirme faaliyetleri , beynin duyusal bilgileri daha etkili bir şekilde işlemesini sağlayarak çocuğun çevreye daha uygun yanıt vermesine yardımcı olabilir.
Akademik Terapi Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Esenyurt bölgelerine Duyu Bütünleme alanlarında hizmetler vermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Duyu bütünleme ne işe yarar?
Basit bir söylemle beyinde algılanan duyuların düzenlenmesi ve uyarılmasının genel ismi diyebiliriz.
Duyusal hassasiyet nedir?
Normal şartlarda hissetmemiz gereken bir uyarana normalin üstünde verilen tepkidir. Elimize yumuşak diyebileceğimiz bir dokunmayı çok sert ve rahatsız edici hissetmektir.
Duyu bütünleme bozukluğu nasıl anlaşılır?
Duyusal olarak çevreden gelen tepkilere verilen cevaba düşük veya şiddetli tepkiler ilk betimleme görülebiliriz fakat alanında uzman kişilere tanışılarak anomaliliğin tanımlanması en doğru sonucu verecektir.
Duyu bütünleme kursuna kimler katılabilir?
Bu eğitimi fizyoterapistler, ergoterapistler ve konuşma ve dil terapistleri tarafından uygulanabilir ve eğitimi alınabilir. Aileler terapistlerin eğitim aldığı kursları göz önünde bulundurarak gerekli yardımı alabilirler.
Duyu bütünleme problemi nedir?
Duyusal olarak algılamanın yapılan testler ve aileden alınan bilgilere göre değerlendirilerek yaşıtlarına göre eksik yaşaması durumudur.
Duyusal işleme bozukluğu nedir?
Beyin tarafından algılanan uyaranların, duyuların anlamlı hale getirilememesi durumudur.
Duyusal etkinlik ne demek?
Duyusal uyaranların yoğun olduğu motivasyon ile yapılan oyunların geneline söylenmektedir.
Duyu kusuru nedir?
Hissedilmesi gerekilen duyunun yeterli veya normalde fazla hissedilmesidir.
Hastalarda görülen duyu algı bozukluğu nedir?
Çevreden gelen uyaranın beyinde algılanmasında oluşan problemdir. Örneğin çok fazla düşen bir hastada kaslardan gelen konum ve kasılma bilgisi yeterince anlamlandırılamayarak denge kaybına ve düşmeye sebep olmasını söyleyebiliriz.
Duyu bütünlemede neler yapılır?
Gerekli görülen duyuların fazla uyarıldığı motivasyonun ve katılımın olduğu oyunlar ve aktiviteler yapılmaktadır.
Duyu oyunları nelerdir?
Terapiye alınan çocuğun motive olarak oyunlarla harmanlanan belli duyuların uyarıldığı ve vücut-beyin gelişimine katkısı olan seçilmiş aktivitelerdir.
Duyu sistemleri nelerdir?
8 duyu olan vestibüler, proprioreseptif, interoreseptif, taktil, işitme, görme, tatma ve koklama sistemlerinden oluşmaktadır.
Duyu profili nedir?
Çocukların duyusal durumunun testler ve aile bilgilerine başvurarak tespit edildiği eksik veya hassas duyuların ortaya çıkarılmasıdır.
Duyusal entegrasyon nedir?
Etraftan duyular ile algılanamaması ve beyinde koordinasyonu ve yorumlanmasını içeren nörolojik durumların genelidir.
Duyusal modülasyon nedir?
Etraftan gelen duyusal uyaranların beyin tarafından organize edilmesi ve anlamlandırılması sürecini içeren bir nörolojik olaydır. Normal gelişim gösteren çocuklarda kendiliğinden gerçekleşirken, normal gelişim göstermeyen çocuklarda destek alınarak oluşmaktadır.