Disleksi testi, bireyin disleksik olup olmadığını veya başka özel öğrenme güçlükleri olup olmadığını belirlemek için bir dizi değerlendirme yöntemlerini içerir.
Bu değerlendirmeler, fonolojik işleme, çalışma belleği, görsel ve işitsel işleme alanlarında yapılır.
Sonuç raporunda, güçlü ve zayıf yönler, öneriler ve yararlanılabilecek ek destek hizmetleri yer almaktadır.
Disleksi Testi Nedir?
Disleksi ne demek: Disleksi, çoğu teşhis edilmemiş ve çok az destek hizmeti alan veya hiç almayan 10 kişiden 1’ini etkiler. Hiç tanı konmamış bazı bireyler için disleksi, daha az istihdam, akademik olarak başarısız hissetmek, iş hayatında zorluk ve özgüvenin azalmasına neden olabilecek bir öğrenme güçlüğüdür.
Tanı alan kişilerin bile hayatlarının bazı yönlerinde okuma veya yazma ile zorluk çekmeleri muhtemeldir.
Disleksi miyim diye merak eden kişiler, disleksi belirtilerine sahip olup olmadıklarını kontrol edebilir ve belirtilere sahip ise bir uzmana başvurabilirler.
Pek çok kişi, uzmanlara başvururken disleksi hastalığı testi talep etse de disleksinin bir hastalık olmadığını unutmamak gerekir.
Disleksi Testi Nasıl Yapılır?
Birinin disleksik olup olmadığı, uzman değerlendirmesi ile anlaşılabilir. Bunun için pek çok kurum farklı yaşlardan kişilere ücretsiz değerlendirme imkânı sunmaktadır. 16, 7, 9 yaş için disleksi testlerinde bazı farklılıklar görülebilse de genel olarak iki alanda değerlendirme yapılır.
Bunlardan ilki okuryazarlık kazanımının değerlendirilmesidir.
Okuma: Buna metin okuma ve okuduğunu anlama dahildir. Bireyin okuma profili, metni anlayabildiğine dair kanıtlar gösterecektir; kelime tanıma, akıcılık ve okuma hızı.
Yazma: Bu, cümlelerin yapısına, yazının tutarlılığına, kompozisyonuna, yazma hızına, dilbilgisine, kelime dağarcığına ve okunabilirliğine dikkat ederek, bireyin yazma yeteneğini göstermek için bir kâğıda yazmayı içerir. Bir eserin kopyalanması, el-göz koordinasyonu ve motor becerileri ile ilgili zorlukları vurgulayacaktır.
Diğer alan ise yetenek ve bilişin değerlendirilmesidir.
Sözel ve sözel olmayan yetenekler arasındaki tutarsızlıkları göstermek için gözlemler ve değerlendirme görevleri yapılır. İşlem hızı ve çalışma belleği görevleri bilişsel işlev alanlarını değerlendirecektir.
Bilişsel İşleme: Bireyin entelektüel potansiyelini ve yeteneğini oluşturmak için bilişsel süreçlerin değerlendirilmesi yapılır.
Başarı düzeylerini belirlemek için okuryazarlık ve sayısal kazanım testleri yapılır.
1 Sınıf Disleksi Testi
Bir çocuk okula başladığında okuma ve yazma öğrendiği için disleksinin belirtilerini görmek daha kolay olabilmektedir. Bir çocuk okuma yazma öğrenmekte akranlarına kıyasla daha fazla zorluk çekiyor ise bir doktora danışılabilir.
Pek çok çocukta okul öncesi dönemde okuma bozukluğu riski taşıdığı tespit edilebilmektedir ve okula başladıklarında okuma bozukluğu veya disleksi tanısı koymak mümkün olmaktadır.
Disleksi Testi Yap
İnternette birçok ücretsiz disleksi değerlendirme testi bulunmaktadır. Özellikle yetişkinler, bir uzmana danışıp danışmayacaklarına karar verirken bu testlerden yararlanabilmektedir. Bunun nedeni, bu testlerin, kişinin kendisine dair birtakım sorular sorarak belirtilerin tespit edilmesini sağlamasıdır.
Ancak, bu testlerin kesin bir doğruluğu yoktur. Ortaya çıkan sonuca göre tanı konulamayacağı gibi, testin sonucunda tespit edilen durumların disleksiden bağımsız, tamamı ile başka sebeplerle alakası olabilmektedir.
Çevrim içi test yapan kişiler, disleksik olma ihtimalleri olduğunu düşünüyor ise mutlaka bir terapiste danışmalıdır.
Yetişkinlerde Disleksi Testi
Yetişkinler için yapılan disleksi testleri, profesyonel, nitelikli ve deneyimli bir değerlendirici tarafından yapılır. Değerlendirmeyi yapan uzman, bireyin geçmişini, önceki eğitim deneyimlerini ve mevcut ihtiyaçlarını inceler. Daha sonra, çeşitli becerileri ve aktivitelerdeki performansı ölçmek için önceden tasarlanmış bir dizi test gerçekleştirir.
Değerlendirme, kişinin zorlandığı alanların yanı sıra belirli güç ve uzmanlık alanlarını da belirler. Bu açıdan, test hem öznel hem de olumlu niteliktedir.
Süreç, hasta bilgilerinin gizliliğine uygun şekilde yürütülür ve değerlendirme 3-4 saatlik bir sürede özel olarak yapılır.
Disleksi Testi 6 Yaş
6 yaşında, daha okula başlamamış olan çocukların tanı alabilmesi için ebeveynlerin verdikleri bilgiler önemlidir. Ebeveynler, çocuğun günlük hayattaki tavırlarını, becerilerini, gelişimini, sağlık geçmişini ve gerek duyulan diğer tüm bilgileri uzman ile paylaşır.
Daha sonrasında değerlendirmeyi yapan uzman farklı egzersizler ile çocuğun farklı alanlardaki becerilerini test eder.
4 Yaş Disleksi Testi
Okul öncesi dönemdeki çocuklar daha okuma yazma öğrenmedikleri için disleksinin fark edilmesi zor olabilmektedir. 4 Yaşındaki çocuklarda, ebeveynlerin çocuğu yakından gözlemlemesi ve gelişiminde fark ettikleri farklılıkları bir uzman ile paylaşmaları gerekir.
Bunun yanı sıra çeşitli oyunlar ve etkinlikler ile çocuğun disleksi riski olup olmadığı tespit edilebilmektedir.
Disleksi Testi 12 Yaş
12 yaş için yapılan disleksi testi, özel bir odada bir uzman tarafından yapılır. Ortam, sessiz ve rahatsızlıklardan arındırılmış olmalıdır.
Bir değerlendirme sırasında, terapist, aşağıdaki gibi temel yeteneklerin ne düzeyde olduğun görmek adına bir dizi test gerçekleştirir.
Okuma, yazma ve imla
El yazısı ve ince motor becerileri
Temel öğrenme becerileri: fonolojik farkındalık, işlem hızı ve hafıza, konuşma ve dil ve işitsel işlem
Biraz daha arka plan bilgisi toplamak için değerlendirmeden önce genellikle gayri resmi bir sohbet yapılır.
Ayrıca, çocuğun okuldaki öğretmenlerinden ve çevresindekilerden bilgi de alınabilir.
Disleksi Testi Vinegrad
Vinegrad adlı disleksi testi, adını Dr. Michael Vinegrad’dan almaktadır. Dr. Vinegrad, üniversite öğrencileri üzerine yaptığı disleksi çalışmaları sonucunda, yetişkinler için uygulanabilecek bir disleksi testi geliştirmiştir.
Bu test, 20 sorudan oluşmakta ve tüm sorulara evet ya da hayır olarak yanıt verilmektedir. Testin sonucunun yanı sıra, testi çözerken insanların verdikleri tepki de kişinin okuma becerilerine dair bir şeyler belirtmektedir.
Günümüzde, yetişkinler için hazırlanan testlerin hala büyük çoğunluğunda Vinegrad testinden yararlanılmaktadır.